เหล่าทาสจงฟัง!…”มาทาทาบิ(Matatabi)” ไม่เหมือนกับ “แคทนิป(Catnip)” นะเมี๊ยววว

เหล่าทาสแมวทั้งหลายคงรู้จักกับนิสัยของเจ้าเหมียวเป็นอย่างดี มันทั้งซุกซน มีความเป็นตัวของตัวเอง และมีความติสอยู่สูง บางทีทีมันก็ชอบทำอะไรแปลกๆ ที่เหล่าทาสอย่างเราไม่ค่อยเข้าใจ แต่ถึงอย่างนั้นเราก็ยังรัก และอยากหาอะไรมาทำให้มันมีความสุขอยู่เสมอ ซึ่งบางคนใช้แคทนิปมาปรนเปรอเหล่าเจ้านาย แต่บางทีพวกเจ้านายก็เมินเฉยไม่สนใจซะอย่างนั้น แต่ถึงอย่างนั้นมันก็มีสิ่งที่วิเศษกว่าเข้ามาแทน นั่นก็คือมาทาทาบิหรือซิลเวอร์ไวน์ (silvervine) นั่นเอง

มาทาทาบิมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Actinidia polygama เป็นสายพันธุ์ของกีวีฟรุตในตระกูล Actinidiaceae เติบโตในพื้นที่ภูเขาของญี่ปุ่นและจีนที่ระดับความสูงตั้งแต่ 500 ถึง 1900 เมตร เถาเงินสามารถสูงถึง 5-6 เมตรเมื่อครบกำหนด มันเป็นไม้เลื้อยผลัดใบและทนอุณหภูมิได้ถึง -30 องศาเซลเซียส ก้านใบมีสีเงินและสีขาวยาว 6-13 ซม. และกว้าง 4-9 ซม.

ส่วนแคทนิปนั้น คือชื่อเรียกรวมทั้งหมดของพืชประมาณ 250 สปีชีส์ในสกุล เนเพต้า (Nepeta) ในวงศ์มินท์ พืชกลุ่มนี้มีน้ำมันชื่อว่า เฮพาตาแล็กโตน (Hepetalactone) เป็นสารประกอบของแล็กโตน (Lactone) ชนิดไม่อิ่มตัว มีฤทธิ์คล้ายกัญชา เมื่อแมวได้กลิ่นน้ำมันนี้จะเคลิบเคลิ้มเป็นเวลาประมาณ 10 นาที พืชกลุ่มนี้จึงมีชื่อเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า แคทมินท์ (catmint)

-ดูเรื่อง Catn ip หรือกัญชาแมว มันทำให้เจ้าเหมียวเคลิ้มได้จริงๆ มั้ยนะ?

เป็นที่รู้กันอย่างแพร่หลายว่ามาทาทาบิเป็นที่นิยมในการใช้เลี้ยงแมวในทวีปเอเชีย มาอย่างยาวนาน และจะพบเนื้อหาเกี่ยวกับมาทาทาบิถูกพูดถึงในหนังสือการ์ตูนญี่ปุ่นอยู่บ่อยๆ ในการใช้เอาใจเจ้าเหมียว

นอกจากจะถูกพูดถึงมาตั้งแต่อดีตแล้ว ยังมีผลการรับรองทางวิทยาศาตร์มารองรับการใช้มาทาทาบิเพื่อเป็นตัวกระตุ้นแมว ซึ่งพืชชนิดนี้ไม่เหมือนกับแคทนิป ที่โดยทั่วไปมีแค่สารที่ช่วยดึงดูดแมวเท่านั้น (สาร Nepetalactone) แต่มาทาทาบิ ประกอบด้วยสารเคมีถึง 2 ตัวด้วยกัน คือสาร Actinidine ซึ่งออกฤทธิ์ คล้ายๆ กับ Nepetalactone และสารอีกตัวคือสาร Dihydroactinidiolide ที่ให้กลิ่นหอมเบาๆ เป็นตัวกระตุ้นเจ้าเหมียว

ผลลัพธ์ของมาทาทาบิต่อพฤติกรรมของแมว

มาทาทาบิจะถูกดูดซึมและออกฤทธิ์ ระหว่าง 5 ถึง 30 นาที ซึ่งจะให้ผลมากว่าแคทนิปทั่วๆ ไป โดยแมวจะแสดงออกว่ามันกำลังสนุก เช่น กลิ้งตัวไปมา เลียขน นำลายไหล และเพิ่มความสนุกให้มันมากขึ้นเรื่อยๆ

Dr. Mark Mitchell แห่ง University of Illinois ได้ศึกษาในเชิงลึกเกี่ยวกับการใช้มาทาทาบิเป็นตัวกระตุ้นแมวและพบว่า แมวจะเล่นของเล่นที่ใส่มาทาทาบิ นานกว่าของเล่นที่ใส่แคทนิปถึง 2 เท่า และยังพบว่า แมว 3 ใน 4 ตัวชอบของเล่นที่ใส่มาทาทาบิมากกว่า โดยสังเกตจากความตื่นเต้น พฤติกรรมที่แสดงออก และระยะเวลาที่สนุกกับของเล่น ยิ่งแมวเคี้ยวมาทาทาบิ มันก็ยิ่งจะออกฤทธิ์แรงขึ้นๆ

นอกจากนี้ มาทาทาบิยังช่วยทำความสะอาดฟันของแมว และช่วยลดคราบหินปูนได้อีกด้วย โดยเป็นที่รู้กันดีว่ามาทาทาบิเป็นพืชที่ไม่มีสารที่ก่อให้เกิดอันตรายกับแมว โดยชาวจีน และชาวญี่ปุ่นใช้เป็นยาพื้นบ้านมานานแล้ว

“คราวนี้เหล่าทาสทั้งหลายรู้หรือยังว่ามาทาทาบิไม่เหมือนกับแคทนิปนะเมี๊ยว… เพราะมันมีประโยชน์ต่อสุขภาพ ทั้งยังประกอบไปด้วย วิตามิน และแร่ธาตุต่างๆ มากมาย และยังเป็นเพื่อนรักของเหล่าเจ้านายตัวน้อยๆ ด้วยนะเหมียว”